15.08.2025
Farid
/müəllif

İpoteka ilə ev almaq: Qorxulu, yoxsa ağıllı qərar?

Təsəvvür et, ayın sonunda maaşını alırsan və onun böyük bir hissəsini kirayəyə verirsən. İpotekadan söhbət düşəndə də avtomatik olaraq uzunmüddətli bank borcundan, faizlərdən və öhdəliklərdən qorxub çəkinirsən. Bəs ipoteka, doğrudan da, bu qədər qorxuludur, yoxsa uzaqgörənlikdir?
Kirayənin gətirdiyi “rahatlıq” və apardığı imkanlar
Hə, kirayədə yaşamağın istədiyin vaxt evi dəyişmək, ev sahibinə təmir etdirmək və asılı olmamaq kimi üstünlükləri var. Digər yandan isə hər ay verdiyin kirayə haqqı sənin gələcəyinə bir qəpik belə qazandırmır. Üstəlik, bu illər ərzində qiymətlər qalxır və sən hər il daha çox kirayə verməyə başlayırsan.
İpotekanın qorxusu və real tərəfi
İpoteka qorxuları anlaşılandır, amma ona müsbət tərəfdən də baxmaq lazımdır. O, əslində, bir növ məcburi yığım planıdır. Məsələn:

  • Kirayəyə ayda 700 AZN verirsən və gələcəkdə qarşılığında heç nə əldə etmirsən.
  • İpotekaya ayda 700 AZN verirsənsə, müəyyən müddətin sonunda sənin adında bir mülk olur.
  • Bu müddətdə daşınmaz əmlakın qiyməti qalxarsa, qazancın ikiqat olur.
Dünyada və bizdə vəziyyət necədir?
ABŞ, Avropa və hətta qonşu Türkiyədə ipoteka artıq normal həyat standartı sayılır. Orada insanlar gənc yaşdan ipoteka götürür, ödəniş planını gəlirlərinə uyğunlaşdırır və nəticədə, ev sahibinə çevrilirlər.

Bizdə isə “borc” sözünün sanki emosional yükü var. Halbuki bu sənin gələcəyini təmin edirsə, artıq o, borc yox, investisiya adlanmalıdır.
İpoteka kimlər üçündür?
İpoteka uzun müddət eyni ölkədə və ya şəhərdə qalmağı planlaşdıranlar, sabit gəliri olanlar və təbii ki, gələcəyini düşünən hər kəs üçündür.

Bir də ipotekanın rəsmi tərəfi var və bu zaman onun, təəssüf ki, hamı üçün uyğun olmadığı üzə çıxır. İpoteka götürmək üçün əsas şərtlərdən bəziləri aşağıdakı kimidir:

  • Azərbaycan vətəndaşlığı;
  • Sabit rəsmi gəlir və bunun sübutu;
  • Pensiya yaşına çatmadan borcun ödənilməsi;
  • Gecikmiş kredit borcunun olmaması və s.

Yəni ipoteka almaq həm də şərtlərə uyğunluqdan asılıdır. Şərtlər və daha çox məlumatla Azərbaycan Respublikasının İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun veb-saytına müraciət edərək tanış ola bilərsən.
Kirayə və ipotekanın qısa müqayisəsi
Nəticə
İpoteka ilk baxışdan çətin görünə bilər, amma uzunmüddətli nəzərə aldığımız zaman o, uzaqgörənliyin əlamətidir. Odur ki 15-20 il sonra başqasının evinə kirayə ödəmək əvəzinə öz evinin qapısını açmaq istəyirsənsə, bu gün atacağın addımlar vacibdir.

Oxşar məqalələr