Azad
Müəllif
28.11.2024

Yeni il ərəfəsində dələduzlardan müdafiə olunmağın yolları

Fişinq hazırda internetdə ən geniş yayılmış fırıldaqçılıq üsullarından biridir. Fırıldaqçılar istifadəçiləri aldadaraq onların şəxsi məlumatlarını, bank kartı detallarını və hətta hesab şifrələrini ələ keçirmək üçün saxta saytlar yaradırlar. Bu saytlar məşhur markaların və xidmətlərin veb səhifələrinə çox oxşasa da, diqqətlə baxıldıqda fərqli detallar tapmaq mümkündür.

Fişinqin əsas məqsədi istifadəçiləri psixoloji təzyiqlər vasitəsilə tələsik və impulsiv qərarlar qəbul etməyə məcbur etməkdir. Bu, xüsusilə endirim kampaniyaları zamanı “Endirimin sonuna... dəqiqə qalıb”, “Qeydiyyatdan keç, indi hədiyyə qazan!” kimi aldatmacalarla ilə müşayiət olunur. Buna görə də, təhlükəsiz onlayn alış-veriş üçün məlumatlı olmaq vacibdir.
Vacib məsləhətlər: Dələduzların hiylələrindən necə qorunmalı?
Kiber dələduzlar məşhur mağazaların, bankların, ödəmə xidmətlərinin və s. dizaynını təqlid edən saxta saytlar yaradır. Müxtəlif yollardan istifadə edərək şəxsi məlumatlarını həmin saytlarda paylaşmağa vadar edirlər. Bundan qorunmaq üçün aşağıdakı məqamlara diqqət yetir:

  • Linkin düzgünlüyünü yoxla: Fırıldaqçılar belə saytları adətən tanınmış markaların adlarında kiçik hərf dəyişikliyi edərək yaradır. (məsələn, kapitalbank.az əvəzinə kapitanbank.az).
  • Dizayna diqqət yetir: Fişinq saytları orijinal saytlara bənzər görünsə də, loqo keyfiyyəti və ya mətnlərdəki qrammatik səhvlərdən məsələni başa düşmək mümkündür.
  • Ən ucuz təkliflərə aldanma: Həddindən artıq ucuz qiymətlər təhlükə əlaməti ola bilər. Gördüyün qiymətlərin gerçəkliyini başqa mənbədən yoxla.
  • Emosional təsirlərə müqavimət göstər: Fırıldaqçılar səni təcili qərar qəbul etməyə məcbur etmək üçün psixoloji təzyiq metodlarından istifadə edirlər. "Təklif bitmək üzrədir!" kimi ifadələr səni impulsiv addımlar atmağa vadar edə bilər.
Təhlükəsiz Alış-veriş üçün yoxlanacaqlar:
  • Şəxsi cihazlardan istifadə et: Üçüncü tərəf proqramları (third part) kart məlumatlarını oğurlaya bilər.
  • Onlayn alış-veriş üçün xüsusi kart istifadə et: Bu karta yalnız alış-veriş üçün tələb olunan məbləği yüklə.
  • Kart əməliyyatları üçün bildirişləri aktiv et: Gözlənilməz xərcləri vaxtında aşkar etmək üçün əhəmiyyətlidir.
  • SMS və tətbiqlərdən gələn birdəfəlik kodları heç kimə paylaşma: Bunlar yalnız fırıldaqçılar tərəfindən tələb olunur.
  • Yaxşı reputasiyaya malik mağazaları seç: Məşhur və tanınmış mağazalar həm təhlükəsiz, həm də keyfiyyətli məhsullar təklif edir. Tanınmayan, ilk dəfə eşitdiyin saytlara məlumatlarınızı yerləşdirmə.
Tutaq ki, fırıldaqçıya kart məlumatlarını verdin? Bəs sonra?
Fırıldaqçılara kart məlumatlarını ötürdüyünü düşünürsənsə, dərhal bu addımları atmalısan:

  • Kartı dərhal blokla: Bu, qalan vəsaitləri qorumaq üçün ən sürətli üsuldur. Yeni kart əldə etmək daha asandır.
  • Hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət et: Bu, itirilmiş məbləği geri qaytarmaq üçün vacib addımdır.
Nəticə
Endirim mövsümləri böyük alış-veriş imkanları təqdim etsə də, diqqətli olmaq mütləqdir. Yuxarıdakı tövsiyələr səni təhlükəsizlik risklərindən qoruyacaq və alış-verişdən maksimum zövq almağa imkan yaradacaq. Təhlükəsiz və uğurlu alış-verişlər arzu edirik!
Oxşar məqalələr